Na een lange rit langs verschillende trein stations in Nederland komen we dinsdag middag gelukkig mooi op tijd aan bij het gebouw van RTL Nederland op het mediapark in Hilversum, waar oorlogsverslaggever/reporter Rik Konijnenbelt voor ons een rondleiding zal verzorgen.

In het begin is het nog even aftasten voor de timide gasten wat en wie ze kunnen verwachten. Rik geeft een korte introductie over het medialandschap in Nederland en de rol van RTL daarin. En vertelt dan ook over zijn eigen bezoeken aan Syrië. Zodra hij vertelt in welke straat zijn hotel was, breekt het ijs volledig, want één van de Syriërs heeft daar om de hoek gewoond en verhalen en vragen barsten los.

Maar ook vragen over de media in het algemeen en RTL in het bijzonder. Is RTL ook tegen vluchtelingen wil iemand weten en waarom. Geduldig wordt uitgelegd dat RTL een neutraal medium is. Dat ze bij incidenten zeker zullen berichten, maar objectief. Niet om de ene dan wel de andere kant op te beïnvloeden.

Vervolgens geeft Rik uitleg over hoe reportages tot stand komen, hoe de techniek werkt en hoe keuzes worden gemaakt, hoe materiaal wordt aangeleverd. Welke bronnen gebruikt worden. En daar blijkt ineens onverwacht de focus te komen te liggen van de vraagstellers. Niet bij de techniek, nieuws in het algemeen of bijvoorbeeld de opleidingseisen voor werken in de media. Maar bij de keuzes. Keuzes omtrent ‘hun’ nieuws. Er blijkt bij hen veel frustratie te zijn over  de westerse media en dat wat ze als ‘gebrek aan steun’ voor hun zaak ervaren. De vragen zijn zo vasthoudend dat ik blij ben dat Rik niet chagrijnig wordt, maar rustig uit blijft leggen dat ze geen partij kiezen maar zoveel mogelijk objectief verslag doen zonder waarde oordeel. Dat als hij in Syrië alleen in overheidsgebieden terecht kan en dus alleen dáár dingen van kan laten zien, dat dat er dan bij verteld wordt.

Ook wordt ingegaan op de complexheid van de situatie, de hoeveelheid aan partijen en belangen en de moeilijkheid dat pakkend en duidelijk weer te geven voor het publiek bij wie Syrië nou eenmaal vaak niet bovenaan de interesselijst staat. Rik blijft dapper uitleggen dat ze echt geen kant kiezen of willen sturen. Dat ze proberen om dat wat voor de één winst en voor de ander verlies is, zo neutraal mogelijk te brengen. Maar dat hij dus ook echt open moet staan voor informatie en standpunten van wat zij als de vijand zien. Al snapt hij dat dat voor de vluchtelingen soms moeilijk te verteren is. Pogingen van mijn kant om het gesprek wat af te leiden halen weinig uit.  Maar de laatste vraag die uiteindelijk gesteld mag worden verandert dan toch de richting een beetje, als één van de gasten Rik vraagt wat hij als journalist denkt dat er in de toekomst met Syrië gaat gebeuren. Al is ook dat geen makkelijke vraag om te beantwoorden…

Alle koffie is op, alle vragen gesteld, tijd dus voor een wandeling over de redactie. Er volgt volop uitleg over de verschillende afdelingen en werkzaamheden op de werkvloer. Sommige medewerkers die de groep zien, zwaaien vrolijk, iets wat de statushouders eerst verbaast, maar al gauw extra enthousiast maakt. Zoals één van de dames in de groep later opmerkte: ze wendden zich niet af van ons. Terwijl Rik volop uitlegt kijkt de groep zijn ogen uit. Het is ook inderdaad een vrij grote ‘kantoortuin’ met heel veel medewerkers en werkplekken. Natuurlijk moeten er wat foto’s en selfies gemaakt. De webredactie is net bezig op één van de computers met een Syrië artikel en natuurlijk moeten ze allemaal over de schouder van de redacteur even meekijken.

Dan mogen we mee naar boven. Het is bijna vier uur en we zien hoe nieuwslezeres Merel Westrik zich klaarmaakt om de studio in te gaan. Bij de regie-ruimte kijken we mee tijdens de live uitzending van het nieuws. Er is veel gelach, gepraat en gewijs naar de techniek in de ruimte. Tot ineens Aleppo groot op alle schermen verschijnt met een item over de finale slag aldaar. Het is stil, sommigen hebben het ineens te kwaad. Het valt stil…

Het nieuws is voorbij en Merel komt uit de studio gelopen. De foto’s die volop met haar gemaakt worden (dank voor je geduld, Merel) brengen het leven weer terug in de groep.

Omdat het nieuws voorbij is mogen we nu even de studio in. Hoogtepunt van de dag! De enorme green-screens, de robot-camera’s, de autocue en de desk waarachter normaal de nieuwslezeres staat. Niets leuker voor ze dan een foto van zichzelf achter die desk, dus om de beurt houden ze een fotosessie wat Riks geduld wederom op de proef stelt. Hij legt ondertussen uit hoe het schema van uitzending in de computer uitgewerkt wordt zodat de juiste autocue bij het juiste item terecht komt en dergelijke.

Op de terugweg laat Rik nog enkele dingen zien, waaronder zijn eigen werkplek. Wat collega’s groeten en er worden weer volop foto’s gemaakt. Terug in ons beginzaaltje wordt nog even nagepraat. Het was opgevallen dat er best diversiteit was onder de medewerkers. Ook willen ze graag weten waar RTL voorstaat. Ja Rik leg dat maar eens uit.

 

Het was een erg interessante en boeiende middag. Veel dank aan RTL en aan Rik Konijnenbelt dat dit mogelijk was.

[ zware gedragen stem opzet en strak in de camera kijkt ] : Lieke Lamb, …RTL Nieuws,…Hilversum ! 

Eén van de deelnemers maakte een compilatie van het beeldmateriaal van de middag: